Raad van State wijst gemeente terecht over Westelijke Rondweg Amersfoort

Raad van State wijst gemeente terecht over Westelijke Rondweg Amersfoort

Klinkende overwinning voor bewonersorganisaties

Met drie uitspraken van de Raad van State is een einde gekomen aan de juridische procedures die nog liepen over de Westelijke Rondweg.

Op 1 juli was het omstreden en dure project in het nieuwe coalitieakkoord van D66, GroenLinks, CDA, CU en Partij voor de Dieren al geschrapt. Kort daarna kwam de projectleiding van de Westelijke Rondweg naar buiten met het bericht dat het project financieel volledig uit de hand was gelopen. Het zou geen 68 miljoen, maar 113 miljoen gaan kosten.

Twee uitspraken van de Raad van State hebben het project nu echter ook juridisch laten ontsporen. Met name de uitspraak over de weigering om het bestemmingsplan voor de Westelijke Rondweg te herzien mag een klinkende en historische overwinning van de bewonersorganisaties worden genoemd en heeft vergaande consequenties, ook voor andere projecten in Amersfoort en elders.

Volgens de Stichting Groen in Amersfoort en de SGLA (Vereniging Samenwerkende Groeperingen Leefbaar Amersfoort) was uit nieuwe feiten gebleken dat het bestemmingsplan niet kon worden gehandhaafd. Hierbij gaat het bijvoorbeeld om vastgestelde fouten in verkeersmodellen, financiële onuitvoerbaarheid van het plan, de enorme natuurschade door massale bomenkap, en dode dassen als gevolg van onjuiste handhaving. Daarom hadden de bewonersorganisaties de gemeenteraad gevraagd het bestemmingsplan te herzien. Reeds bij het éérste argument, namelijk de fouten in het verkeersmodel, constateert de Raad van State dat in het raadsbesluit te algemeen is ingegaan op de aangedragen bezwaren. De conclusie is keihard: Het besluit van de gemeenteraad om het verzoek tot herziening af te wijzen berust niet op een zorgvuldig onderzoek naar de relevante feiten en de af te wegen belangen. De afwijzing van een verzoek om herziening vraagt om een zorgvuldig voorbereid onderzoek en een deugdelijk gemotiveerde belangenafweging, en dat heeft de (oude) gemeenteraad van Amersfoort nagelaten, concludeert de Raad van State.

Nu de nieuwe coalitie in Amersfoort (zonder de VVD, die een groot voorstander van het autoproject) lijkt deze uitspraak als mosterd na de maaltijd te komen. Niets is echter minder waar, stellen Groen in Amersfoort en de SGLA. Chris Mooiweer, bestuurslid van de SGLA: “Met deze unieke uitspraak van de Raad van State blijkt overduidelijk dat een bestuursorgaan als de gemeente Amersfoort niet zomaar een bezwaar aan de kant kan zetten en nu zelfs door de hoogste rechter van Nederland wordt verplicht om gedegen onderzoek te doen naar de aangedragen bezwaren. Dat is ook in de toekomst in andere projecten in Amersfoort, maar ook in andere gemeentes en in andere procedures, zeer belangrijk”.

Michiel Mooibroek, voorzitter van de Stichting Groen in Amersfoort: “De gemeenteraad heeft onzorgvuldig gehandeld en had een goed onderzoek naar de fouten in het verkeersmodel moeten uitvoeren. De Raad van State heeft op basis van alleen al onze bezwaren over het verkeersmodel geconstateerd dat er sprake is van onzorgvuldig handelen. De zaak was zo overtuigend dat de drie rechters het niet meer nodig vonden om de rest van onze bezwaren nog te behandelen”.

In een tweede uitspraak over keerwanden voor de aanleg van de autotunnel van de Westelijke Rondweg, heeft de Raad van State de bewonersorganisaties op het cruciale punt ook gelijk gegeven. De gemeente had de grens van het bestemmingsplan voor de Westelijke Rondweg niet zomaar mogen oprekken ten nadele van het bestemmingsplan voor een aangrenzend gebied. Alleen in een derde uitspraak gaat de gemeente vrijuit. De Raad van State staat toe dat de provincie Utrecht niet zelfstandig hoefde te onderzoeken of er inderdaad geen dassen in het gebied zouden leven, toen de gemeente naliet om ontheffing voor de dassen aan te vragen in het kader van de Wet Natuurbescherming.

Bijlagen

  1. Raad van State uitspraak Omgevingsvergunning d.d. 3 augustus 2022
  2. Raad van State uitspraak herziening Bestemmingsplan d.d. 10 augustus 2022
  3. Raad van State uitspraak wet Natuurbescherming d.d. 10 augustus 2022
  4. Groen in Amersfoort persbericht Raad van State 16 december 2021