“Bewonersvariant Westelijke Ontsluiting biedt hetzelfde voor kwart van de kosten”
De bewonersvariant voor de aanleg van de Westelijke Ontsluiting geeft automobilisten evenveel reistijdwinst als de gemeentevariant, maar de gemeentevariant is, met ruim 80 miljoen euro, vier keer zo duur.
Deze slotsom trekt Wageningen Economic Research (WEcR) van de Universiteit Wageningen in een Maatschappelijke Kosten en Baten Analyse (MKBA) van de gemeentevariant 7B 2015 (oftewel het bestemmingsplan Westelijke Ontsluiting) en de variant 10+ die bewoners in 2013 hebben ontwikkeld.
“Vrij vertaald schrijft de Universiteit Wageningen dat de gemeente Amersfoort 60 miljoen euro belastinggeld over de balk gooit”, zegt Christian van Barneveld, voorzitter van de Stichting Groen in Amersfoort. “Verspilling van een provinciale subsidie van 58 miljoen is één ding. Maar we hebben nu dus ook het wetenschappelijke bewijs dat de kap van duizenden bomen voor de Westelijke Ontsluiting helemaal niet nodig is.” De afgelopen twee weken heeft de gemeente Amersfoort al zo’n 1500 grote bomen gekapt bij de Barchman Wuytierslaan, de Daam Fockemalaan en de Stichtse Rotonde. “Maar er zijn nog steeds 2300 grote bomen die de komende jaren dreigen te worden gekapt. Onnodig dus!”, zegt Van Barneveld.
Value for money
Volgens de onderzoekers van de Universiteit Wageningen hebben zowel de gemeentevariant als de bewonersvariant grote baten, vooral in de winst die voor personen- en vrachtvervoer te behalen zou zijn in reistijd, reiskosten en betrouwbaarheid. De gemeentevariant 7B levert volgens Wageningen 215,8 miljoen euro op, iets meer dan de 213,7 miljoen euro van de bewonersvariant 10+. Maar de aanleg van de ‘Westelijke Ontsluiting’ via de gemeentevariant kost inclusief btw 82,5 miljoen euro, vier keer zoveel als de 20,4 miljoen die de bewonersvariant zou gaan kosten.
“Variant 10+ heeft het beste MKBA-saldo. Na aftrek van kosten zijn de baten bijna 50% hoger dan bij variant 7B. Bovendien geeft variant 10+ duidelijk de hoogste value for money”, zegt senior onderzoeker ir. Theo Vogelzang van WEcR. In opdracht van de gemeente Amersfoort heeft Wageningen Economic Research in 2013 al allerlei varianten voor de aanleg van de Westelijke Ontsluiting doorgerekend. Maar de gemeentelijke variant 7b uit 2015 en de bewonersvariant 10+ zijn nooit doorgerekend. Op verzoek van Amersfoortse bewonersgroepen heeft Wageningen deze twee varianten nu alsnog doorgerekend.
Veiligheid
De gemeentevariant 7B met een prijskaartje van 82,5 miljoen euro beoogt de aanleg van een nieuwe weg, met een tunnel onder het spoor door bij de Barchman Wuytierslaan, een viaduct voor fietsers en voetgangers over het spoor heen, en zwaar defensieverkeer via de hoofdentree van de Bernhardkazerne. De bewonersvariant 10+ verbetert voor 20,4 miljoen euro de doorstroming op de bestaande weg, met kleinere ingrepen zonder autotunnel, zonder fiets-/voetgangersviaduct, zonder zwaar defensieverkeer, en zonder grootschalige bomenkap.
“Dat het gemeenteplan zonder overweg veiliger zou zijn, blijkt nergens uit de MKBA. Integendeel, de bewonersvariant met behoud van de overweg scoort juist beter qua veiligheid van het personen- en vrachtverkeer”, zegt Van Barneveld van Groen in Amersfoort. “De bewering dat fietsers er met de projectvariant 7B op vooruit zouden gaan, kon niet worden vastgesteld in de MKBA. De informatie over het langzame verkeer ontbreekt in het gemeentelijke verkeersmodel. De gemeente heeft alleen maar naar auto’s gekeken.”
Herziening bestemmingsplan
Van Barneveld: “De MKBA toont nu onomstotelijk aan dat de goedkoopste variant – en dus met de minste kans op budgetoverschrijdingen – het beste resultaat oplevert. Bovendien worden voor variant 10+ géén negatieve effecten op de natuur verwacht. Dit spectaculaire onderzoeksresultaat kan de gemeente niet negeren, nu wij om heroverweging hebben verzocht van de afwijzing tot herziening van het bestemmingsplan Westelijke Ontsluiting op basis van variant 7B.”
Bewonersgroepen hebben de gemeenteraad in augustus 2018 gevraagd het bestemmingsplan ‘Westelijke Ontsluiting’ te herzien. De gemeenteraad heeft dit in november 2018 vooralsnog geweigerd. Tegen deze afwijzing loopt een juridische procedure, waarbij de nieuwe MKBA nu als belangrijk rapport is ingediend.
Versoberde ‘variant 7B 2018’
De nieuwe MKBA is gebaseerd op dezelfde milieurapporten, cijfers en onderzoeks-methodiek als Wageningen Economic Research in opdracht van de gemeente heeft gebruikt bij de MKBA voor eerdere varianten. Voor de vergelijkbaarheid kijkt ook de nieuwe MKBA naar de effecten over een periode van 50 jaar en gaat dus eveneens uit van het gemeentelijk Verkeersmodel 2011, ook al zijn hierin inmiddels fouten geconstateerd.
De MKBA kon geen rekening houden met de versoberingen die de gemeente eind 2018 heeft doorgevoerd. Van Barneveld: “De kosten van deze versoberde variant, zeg maar variant 7B 2018, zijn gelijk aan de onderzochte variant 7B 2015. Het voordeel van variant 10+ ten opzichte van de gemeentevariant moet nu dus nog groter zijn dan de MKBA al aangeeft.”
Download:
Zie ook: Wageningen Universiteit weerlegt kritiek B&W Amersfoort